Abecadło - słownik terminów elektroniki

CAD - (Computer-Aided Design) projektowanie wspomagane komputerowo. Programy typu CAD umożliwiają definiowanie kształtów, wizualizacje, wydruki obiektów przestrzennych lub płaskich.

CAM - (Computer-Aided Manufacturing) wyttwarzanie wspomagane komputerowo. Programy typu CAM przetwarzają przestrzenne modele przedmiotów stworzone programami typu CAD (który może być wbudowany w program CAM) na ścieżki narzędzi (toolpath), na przykład w formacie G-Code. Ścieżka narzędzia ma niewiele wspólnego z kształtem obrabianego przedmiotu.

CNC - (Computerized Numerical Control) numeryczne sterowanie za pomocą komputera. Klasyczny układ sterowania CNC składa się z bufora programu przechowującego plik G-Code do wykonania, interpretera G-Code przekształcającego plik wejściowy na sekwencję współrzędnych, interpolatora wytyczającego trajektorię w przestrzeni wielowymiarowej i sterowników poszczególnych osi. Obecne w najtańszych rozwiązaniach funkcje bufora interpretera i interpolatora pełni komputer PC z portem drukarki.

Czujnik położenia zerowego - styk, czujnik fotoelektryczny, zbliżeniowy lub inny, sygnalizujący osiągnięcie przez układ napędzany umownego położenia o współrzędnej równej zero.

DNC - (Direct Numerical Control) patrz CNC.

Dobór optymalnych nastaw regulatora temat tysięcy prac dyplomowych i doktorskich :) . Sztuka kompromisu pomiędzy jakością regulacji (czyli minimalizacją uchybu) a stabilnością obiektu regulacji. Najczęściej jest to dobór wartości wzmocnienia członów P, I, czasami D, oraz ograniczeń prędkości i momentu obrotowego silnika.

Driver silnika krokowego - wzmacniacz mocy, zmienia sygnały logiczne ze sterownika 0 - 5V na prąd zasilający fazy silnika krokowego.

DXF - (Drawings intereXchange Format) uniwersalny format grafiki wektorowej wprowadzony przez firmę AUTODESK w systemie AutoCAD.

DWG - (DraWinG) kolejny format grafiki wektorowej AUTOCADa.

Feed Forward - człon dodany na wejście klasycznego układu regulacji z regulatorem PI lub PID, którego zadaniem jest celowe zniekształcenie sygnału wejściowego tak, aby skompensować odpowiedź dynamiczną obiektu regulacji. Człon Feed Forward jak gdyby śledzi przebieg prędkości ,,w najbliższej przyszłości" i na tej podstawie odpowiednio zniekształca sygnał wejściowy.

G-Code (G-Kod) - popularna nazwa kodu NC obrabiarek sterowanych numeryczne. Właściwa nazwa - kod RS 274D. Mimo standartyzacji różny format dla sterowników różnych producentów.

HPGL - (Hewlett Packard Graphics Language) język sterujący urządzeniami graficznymi firmy Hewlett Packard (plottery, drukarki). Przyjęty jako standart przez innych producentów, często stosowany do sterowania grawerkami i plotterami tnącymi.

Interpolacja liniowa - wytyczanie prostoliniowej trajektorii ruchu na podstawie współrzędnych dwóch punktów - początkowego i końcowego.

Interpolacja kołowa - wytyczanie trajektorii ruchu w kształcie łuku, na podstawie współrzędnych trzech punktów. W praktyce wytyczanie łuku polega na rozłożeniu go na wiele odcinków prostoliniowych.

Mikrokrok - sposób zasilania silnika krokowego, powodujący zwielokrotnienie (4,8,16 - 256 razy) konstrukcyjnej liczby kroków przypadającej na jeden obrót. Sterowniki mikrokrokowe w konstrukcji przypominają falowniki prądu przemiennego. Wartości prądów w poszczególnych uzwojeniach fazowych są proporcjonalne do wartości funkcji sinus przesuniętych w poszczególnych fazach o kąt zależny od ilości faz silnika krokowego. Jest to najczęściej stosowany sposób zasilania silnika pozbawiony wad zasilania pełnokrokowego.

Niestabilność obiektu regulacji - niepożądany stan obiektu regulacji, w którym obiekt nie reaguje na sygnał wejściowy, wykonuje ruchy oscylacyjne, lub podąża z pełną prędkością. Przyczyną niestabilności, najczęściej, jest niewłaściwy dobór nastaw regulatora.

PI - regulator przetwarzający poprzez mnożenie i całkowanie sygnału uchybu.

PID - regulator przetwarzający poprzez mnożenie, całkowanie i różniczkowanie sygnału uchybu.

PLC - (Programmable Logic Controller) mikrokomputerowy sterownik sekwencyjny, w którym algorytm sterowania realizowany jest na drodze programowej.

Pełny krok - sposób zasilania silnika krokowego w którym wartość prądu w uzwojeniach fazowych może przyjmować trzy wartości prądu, równe plus amplitudzie, minus amplitudzie lub zero, powodujący podwojenie konstrukcyjnej ilości kroków przypadających na jeden obrót. Rzadko stosowany ze względu na pulsowanie momentu obrotowego, głośną pracę, skłonność do wpadania silnika w rezonans.

Półkrok - sposób zasilania silnika krokowego, powodujący podwojenie konstrukcyjnej ilości kroków przypadających na jeden obrót;

Postprocesor - część programu CAM przekształcająca plik opisujący ścieżkę narzędzia z formatu programu na format konkretnego sterowania.

Rampa startowa przyspieszenie - procedura zwiększania prędkości obrotowej silnika krokowego, mająca na celu rozpędzenie silnika krokowego do prędkości nieosiągalnej w wyniku zmiany skokowej. Wskazane jest również stosowanie procedury hamowania pozwalającej uniknąć gubienia kroków oraz przepięć w układzie zasilania silnika.

Regulator - istotna część obiektu regulacji automatycznej, przetwarzająca sygnał uchybu, czyli różnicę między wielkością zadaną a rzeczywistą, na sygnał sterujący o takiej wartości, aby uchyb zmierzał do zezra. Klasyczne regulatory maszyn CNC to PI, PID, Feed Forward. Miejsce klasycznych regulatorów zajmują cyfrowe wieloosiowe regulatory stanu pozbawione wad regulatorów analogowych lub impulsowych.

Serwonapęd - serwosilnik lub silnik z przetwornikiem położenia lub prędkości połączone z układem regulacji. Wraz z obiektem regulacji (np. jedna z osi maszyny CNC) tworzy zamknięty układ regulacji w którym sygnał sprzężenia zwrotnego - położenie lub prędkość z przetwornika jest porównywana z sygnałami wejściowymi. Różnica tych sygnałów zwana uchybem jest przetwarzana przez regulator na sygnały sterujące silnikem w taki sposób, aby wartość uchybau zmierzała do zera.

Serwosilnik - lnik sprzężony kinematycznie z przetwornikiem położenia lub prędkości. Dawniej silnik prądu stałego z prądnicą tachometryczną lub dwufazowum przetwornikiem impulsowym, obecnie najczęściej trójfazowy silnik synchroniczny z trójfazowym przetwornikiem z czujnikami Halla.

Silnik krokowy

Stabilność obiektu regulacji - pożądana właściwość zapewniająca reakcję układu regulacji na sygnał wejściowy w całym zakresie kinematyki napędu. Do osiągnięcia konieczny jest właściwy dobór nastaw regulatora.

Sterowanie - potoczna nazwa klasy układów sterujących NC danego producenta , wyznaczającej również format akceptowanych przez te urządzenia plików G-Code.

Wejścia obiektowe - część sterownika PLC oddzielająca galwanicznie i dopasowująca poziomy sygnałów wejściowych obiektu sterowania do poziomów wejść logiki sterownika. Najczęściej są tu stosowane przekaźniki, przeważnie półprzewodnikowe.

Wyjścia obiektowe - zęść sterownika PLC oddzielająca galwanicznie i dopasowująca poziomy sygnałów logiki sterownika do poziomów sygnałów obiektu sterowania. Najczęściej są tu stosowane przekaźniki, przeważnie półprzewodnikowe.

Zasilanie stałoprądowe - zasilanie uzwojeń fazowych silnika prądem stałym o nominalnej wartości.

Zasilanie dwunapięciowe - zasilanie stałoprądowe w którym dodatkowo podawany jest na uzwojenia fazowe, w momencie zmiany kroku, pojedyńczy impuls napięcia znacznie wyższego niż nominalne. Zastosowanie - drukarki igłowe, napęd głowicy.

Zasilanie impulsowe - zasilanie przebiegiem impulsowym prądu o napięciu znacznie przekraczającym wartość nominalną i ograniczonym wypełnieniu.

Zasilania bipolarne - w każdym uzwojeniu, prąd może płynąć raz w jednym, raz w drugim kierunku.

Zasilanie mikrokrokowe - patrz mikrokrok.

Zasilanie unipolarne - uzwojenia fazowe mają wyprowadzone środki i prąd płynie w jednym tylko kierunku, przez połówki uzwojeń fazowych, od środka uzwojenia do końca.